สิมวัดสนวนวารีพัฒนาราม อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น
สิมอีสานอีกแห่งของจังหวัดขอนแก่นที่มีขนาดเล็กกระทัดรัด แต่ก็มีความโดดเด่นในด้านรูปแบบและศิลปกรรมตามแบบของช่างญวณ ที่มีอายุร้อยกว่าปี ในอำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น
สิมวัดสนวนวารีพัฒนาราม ตั้งอยู่ที่บ้านหัวหนอง ตำบลหัวหนอง อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น อยู่ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ ๔๖ กิโลเมตร
วัดสนวนวารีพัฒนาราม เดิมชื่อ วัดชนวน เพราะมีต้นชนวนอยู่ภายใน จากชนวนจึงเพี้ยนมาเป็น สนวน ในที่สุด วัดแห่งนี้สร้างราว พ.ศ. ๒๔๖๐ จากการบริจาคตามกำลังศรัทธาของชาวบ้าน โดยมีช่างชาวญวนเป็นช่างใหญ่และช่างแต้มร่วมกันสร้างสิมขึ้นมา โดยสิมนี้สร้างขึ้นหลังจากสร้างวัดสองปี
สิม หรืออุโบสถของวัดแห่งนี้มีลักษณะเด่นคือ เป็นสิมทึบมีขนาดยาว ๓ ห้อง มีผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้าง ๕ เมตร ยาว ๗.๕ เมตร มีใบเสมาซ้อนกันสามแผ่นวางปักโดยรอบสิม ๘ ทิศ
ที่ด้านหน้าทางขึ้นมีราวบันไดประดับด้วยนาคปูนปั้น ๒ ตัว มีการก่อซุ้มโค้งแบบช่างญวน มีสามซุ้ม ซุ้มกลางเป็นบันไดทางขึ้นอีกสองข้างเป็นซุ้มหน้าต่าง ส่วนด้านข้างเป็นหน้าต่างซุ้มโค้งด้านละสามซุ้ม เป็นหน้าต่างเปิดโล่ง ๒ บาน และหน้าต่างปิดทึบ หรือเป็นหน้าต่างหลอก 1 บาน มีการเขียนฮูปแต้มหรือจิตรกรรมฝาผนังแบบอีสานเต็มผนังด้านนอก รวมทั้งที่หน้าต่างหลอกอีกด้วย
ใต้ซุ้มลงมาเจาะผนังเป็นลูกกรงช่องสี่เหลี่ยมหยักหัวเสา ไม่ตกแต่งปลายเสา หลังคาทำขึ้นใหม่ ทรงจั่ว มีปีกนกคลุมกว้างโดยรอบเพื่อป้องกันฝน โดยมีเสาพาไลรองรับหลังคาโดยรอบ จำนวน ๑๘ ต้น
ภายในสิมประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัยบนฐานชุกชีฝีมือช่างท้องถิ่น มีฮูปแต้มตกแต่งผนังครึ่งบนทั้ง ๔ ด้าน ใช้สีครามและสีเหลืองเป็นส่วนใหญ่ เขียนเรื่องราวเกี่ยวกับเวสสันดรชาดก เช่นเดียวกับด้านนอกที่ตกแต่งด้วยฮูปแต้มเหนือแนวซุ้มโค้ง เขียนเรื่องราวเกี่ยวกับสินไซ (สังข์ศิลป์ชัย) และนรกภูมิ โดยเล่าเรื่องจากผนังด้านทิศใต้ไปยังทิศตะวันตกวนไปโดยรอบ
สิมแห่งนี้แม้จะเรียบง่ายแต่ก็มีลักษณะพิเศษด้วยฝีมือช่างญวณ ที่ออกแบบตกแต่งด้วยซุ้มโค้ง ของประตูหน้าต่าง และมีการเจาะช่องใต้ซุ้มที่ดูโปร่งแม้จะเป็นสิมแบบทึบ ดูแปลกตากว่าสิมอีสานที่พบเห็นโดยทั่วไป แต่น่าเสียดายที่ความชื้นใต้ดินน่าจะเป็นสาเหตุของการผุกร่อนของปูนที่นับวันจะมีมากยิ่งขึ้นหากไม่ได้รับการแก้ไขหรือบำรุงรักษา
อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่ :
ฐานข้อมูลทางด้านศิลปกรรม และ สถาปัตยกรรมพื้นถิ่น ด้านพุทธศิลป์ในภาคอีสาน. วัดสนวนวารีพัฒนาราม. สืบค้นเมื่อ วันที่ 28 มกราคม 2564, จาก: https://cac.kku.ac.th/esanart/
สำนักงานเกษตรอำเภอบ้านไผ่. ฮูปแต้มสิมวัดสนวนวารีพัฒนาราม. สืบค้นเมื่อ วันที่ 28 มกราคม 2564, จาก: http://banphai.khonkaen.doae.go.th/read-6
